شمال نیوز: دیابت یک بیماری غیرواگیر است که تعداد زیادی از افراد جامعه به آن مبتلا هستند ولی نیمی از آنها از بیماری خود آگاه نیستند . دیابت یک بیماری ناتوان کننده با عوارض مزمن و پر هزینه است که اکثر دستگاههای بدن را تهدید می کند 59% از کل مرگ ها در جهان ناشی از بیماریهای غیرواگیر است که سطح دیابت 9% از کل مرگها می باشد حدود ( 4 میلیون مرگ در جهان )

تعداد بیماران دیابتی در کشور حداقل دو میلیون نفر می باشد .

شیوع دیابت در جهان 5-4% می باشد .

شیوع دیابت در ایران 3-2%

شیوع دیابت در جمعیت بالای سی سال در کشورمال طی بررسیهای بعمل آمده 3/7% برآورد شده است .

که این میزان در شهرها بیشتر از روستاها و در جنس مونث بیشتر از جنس مذکر مشاهده می شود.
 

انواع دیابت :

دیابت نوع 1 :

 این دیابت بیشتر  در کودکان و جوانان دیده  می شود و درصد کمی از افراد ( 15-10%) مبتلا به این نوع دیابت  می باشند عامل بروز دیابت  نوع 1 کاهش یا عدم ترشح هورمون  انسولین می باشد بنابراین افراد  مبتلا به این نوع دیابت باید  انسولین تزریق کنند

دیابت نوع 2 :

این دیابت بیشتر در افراد بالای 30 سال مشاهده می شود و اکثر افراد مبتلا به دیابت ( 90-85 درصد ) در این گروه قرار دارند این بیماران معمولاً چاق هستند و درمان آنها با برنامه غذایی مناسب، ورزش و یا داروهای خوراکی انجام می شود .

در دیابت نوع 2 مقدار ترشح انسولین طبیعی است و یا حتی افزایش یافته اما سلولهای بدن حساسیت خود را به انسولین از دست داده اند به عبارت دیگر سلولهای بدن به انسولین مقاوم می شوند .

دیابت حاملگی : (GDM)

این نوع دیابت ممکن است طی دوران بارداری ( بیشتر از ماه پنجم بارداری ) ایجاد شده و با ختم بارداری خودبخود بهبود می یابد در این افراد احتمال ابتلا به دیابت در آینده بیشتر است .

افراد ذيل بيشتر در معرض خطر ابتلا به ديابت حاملگي هستند:

سابقه فاميلي ديابت دارند

سابقه قبلي ديابت بارداري دارند.

اضافه وزن دارند.

داراي نوزاد بالاي 5/4 كيلو در زايمان هاي قبلي هستند.

انواع اختصاصی دیابت : غالباً به علت بیماری های دیگر ایجاد می شود و شیوع آنها بسیار کم است .

علائم دیابت :

علائم بیماری عبارتند از : پرنوشی – پرادراری – ادرار شبانه – پرخوری – کاهش شدید وزن بدون علت موجه ( این علائم در دیابت نوع اول بیشتر دیده می شود ) – تاخیر از بهبود زخم ها – تاری دید – احساس سوزش در انگشتان دست و پا – احساس خستگی و بی حوصلگی

ببماران ديابت نوع 2 غالبا بدون علامت هستند و بيش از نيمي از بيماران از ديابتي بودن خود خبر ندارند

آزمايش قند خون تنها راه تشخيص قطعي ديابت است.

مقدار طبیعی قند خون در افراد سالم بین 110-70 میلی گرم در دسی لیتر است و در مبتلایان به دیابت بیش از 126 میلی گرم در دسی لیتر می باشد .

شما هم در معرض ابتلاء به ديابت قرار دارید اگر:

    1- قند خون ناشتایتان کمی بالاتر از طبیعی بوده یا اختلال تست تحمل گلوکز داشتهاید
    2- سابقه خانوادگي ديابت داشته باشيد (ديابت نوع دو در پدر/مادر/پدر بزرگ/مادر بزرگ/دایی/عمه/خاله/عمو)
   3- سابقه ديابت بارداري داشته باشيد

   4-  مراقب سبک زندگی خود نباشید: فعاليت بدني ناكافي و يا عادات غلط غذايي داشته باشيد، دچار اضافه وزن يا چاقي باشيد (به خصوص چاقی شکمی)، دخانيات مصرف کنيد و...

وضعيت پيش‌ديابتي چيست و چه نشانه‌هايي دارد؟

اگر كسي به خاطر وجود سابقه ديابت در خانواده‌اش یعنی همان استعداد ژنتیکی و یا به خاطر وجود چاقی شکمی، آزمايش خون بدهد، خيلي اوقات در مراحل اولیه بروز دیابت یا اصطلاحاً در وضعیت «پيش‌ديابتي» تشخيص داده مي‌شود يعني قبل از اينكه كاملاً ديابت بگيرد، برایش معلوم مي‌شود كه در معرض خطر ديابت است.

وضعيت پيش‌ديابتي اغلب هيچ علامت خاصي ندارد و در ظاهر مشكلي براي فرد ايجاد نمي‌كند ولي اثرات قند خون بالاتر از طبيعي در بدن به تدريج ادامه پيدا مي‌كند و معمولاً اين اثرات كه در طول ساليان روي عروق و اعصاب باقي مي‌ماند، برگشت‌ناپذير است. وضعيت پيش‌ديابتي فقط با آزمايش قند خون ناشتا قابل تشخيص است. به اين صورت كه اگر قند ناشتا كمتر از mg/dl 100 باشد، طبيعي و اگر مساوی یا بالاتر از mg/dl 126 باشد، ديابت و اگر بین 100 تا 125 باشد، پيش‌ديابتي است یعنی قند خون بالاتر از طبیعی است ولی هنوز ديابت نيست. برخي شرايط مانند حاملگي و چاقی، اختلال تحمل گلوكز را تشديد مي‌كند به همين دليل در خانمها، کسی كه یک بار سابقه دیابت بارداری داشته، در معرض خطر جدی دیابت قرار دارد.

لزوم مراجعه به پزشك خانواده

وضعيت پيش‌ديابتي خودش زنگ خطر و هشداری برای این است که فرد به زودی مبتلا به دیابت خواهد شد. پيش‌ديابتي‌ها، نسبت به افراد معمولي خطر بالاتري هم براي مبتلا شدن به بيماري‌هاي قلبي‌عروقي دارند به همين دليل مراجعه به پزشک خانواده و آموزش نحوه زندگي و در صورت لزوم مصرف دارو خيلي اهميت پيدا مي‌كند.

شاید شنیده باشید که کسانی بوده‌اند که با سكته قلبی تازه مشخص شد سال ها دیابت داشته و از آن بیخبر بودند. ممکن است يك فرد كه از نظر ديابت پرخطر است، ترجیح بدهد زود متوجه بيماري خود نشود و مثلاً پیش خودش فکر کند بهتر است ندانم قند خونم چه عددي است تا مجبور نشوم تا آخر عمر دارو مصرف كنم. كساني كه اين تصور خطرناك را دارند، بايد بدانند كه ديابت يك بيماري پيشرونده است كه اثرات بد خود را روی کلیهها، عروق حیاتی و اعصاب حسی پا میگذارد که متأسفانه این اثرات برگشتناپذیرند و اتفاقاً در بسیاری از موارد دیابت در همین مرحله از پيشرفت آن (پیشدیابتی) میتواند قابل پیشگیری باشد، یعنی احتمال دارد بتوان حتی جلوي آن را با يك برنامه تغيير سبك زندگي يا مصرف دارو گرفت!

براي خودمراقبتي و جلوگيري از پيشرفت بيماري دیابت به شما 6 توصيه داريم:

    آیا میدانید که چاقی تأثیر انسولین را کاهش میدهد؟ يك مژده به افراد پيش‌ديابتي اين است كه"کاهش وزن" در جلوگیری از بروز دیابت تأثیر قطعي دارد. بنابراین اگر چاق هستيد يا اضافه وزن داريد، (خصوصاً چاقی شکمی ) وزن‌تان را كم كنيد.

    درست غذا بخوريد، حجم هر وعده تغذيه را كم كنيد و در عوض تعداد وعده‌ها را بالا ببريد يك رژيم غذايي مشتمل بر غلات سبوسدار (نان سنگک) یا غلات توأم با حبوبات یا سبزی (مانند سبزی پلو، لوبیا پلو و...) مصرف هر روزه ميوه، سبزي و فرآورده‌هاي لبني كمچرب. همچنین به خاطرداشته باشید رژيم كم‌گوشت، كم‌شيريني و حجم كمتر نان و برنج، برای شما بهتر است.

    هر چقدر میتوانید از چربي‌هاي جامد، شیرینیجات و نوشيدني‌هاي شيرين مثل نوشابه‌هاي گازدار و آبميوه‌هاي بسته‌بندي شده، چای شیرین و... کمتر مصرف کنید.
    عادت کنید هر روز صبحانه بخورید یادتان باشد تحقيقات نشان داده است خوردن روزانه صبحانه سالم، از چاقی و اضافه وزن جلوگیری می‌کند!
    روزی 30 دقيقه فعالیت بدنی داشته باشيد، احتیاجی نيست حتماً به يك باشگاه برويد و در حد عرق ريختن ورزش كنيد؛ پياده‌روي، یا باغباني یا نرمش در منزل هم كافي است و مي‌تواند بسيار كمك كننده باشد، لازم است شدت ورزش به حدی باشد که ضربان قلب و تعداد تنفس شما از حد طبیعی بالاتر برود. آیا میدانید که ورزش تأثير خيلي خوبي روي عملکرد انسولين دارد؟
    هر نوع دخانياتي را ترك كنيد؛ به خاطر داشته باشید که کم کردن سیگار مشکل را کاملاً حل نخواهد کرد؛ سعی کنید آن را بطور كامل كنار بگذاريد. البته شكست در ترك، پدیده رايجي است. مشاوره ترك و مصرف دارو، موفقيت ترك را بالا مي‌برد. ضمناً بدانید که قلیان، خطرناکتر از سیگار است.